Idea eremityzmu była od początku obecna w chrześcijaństwie – rozkwitła zwłaszcza po ustaniu prześladowań w III/IV wieku, gdy pustynie Egiptu, Syrii, Palestyny zaroiły się od skupisk anachoretów.

Koncepcja życia pustelniczego w formie zorganizowanych wspólnot stale powraca w historii uczniów Chrystusa. Jedną z najbardziej żywotnych prób odnowienia w Kościele życia pustelniczego podjął św. Romuald.

Podstawą dla poznania życia św. Romualda i duchowości kamedulskiej są: „Żywot św. Romualda” napisany przez św. Piotra Damiani ok. 1042 roku oraz „Żywot 5 Braci Męczenników” św. Brunona Bonifacego z Kwerfurtu z 1008 roku. Trzeba jednak nadmienić, że celem tych dzieł nie był zapis historyczny, ale przedstawienie symbolicznego portretu mnicha wzrastającego duchowo pod wpływem Bożej łaski, dlatego opisywane wydarzenie często podporządkowane są wzorcom czerpanym z Pisma Świętego i klasycznych tekstów monastycznych.

Św. Romuald żył w latach ok. 952 – 1027. W wieku 20 lat wstąpił do benedyktyńskiego opactwa w Classe koło Rawenny, skąd po kilku latach udał się w okolice Wenecji, gdzie pod kierownictwem bł. Maryna poznawał podstawy życia pustelniczego. Ważnym etapem w jego formacji monastycznej była podróż i prawie 10-letni pobyt w pobliżu Opactwa św. Michała w Cuixa we wschodnich Pirenejach, gdy żyjąc jako pustelnik w niewielkiej wspólnocie korzystał z księgozbioru Opactwa i zgłębiał duchową naukę Ojców Pustyni oraz ich głównego przedstawiciela na Zachodzie, Jana Kasjana. To doświadczenie wpłynęło głęboko na przyszłość św. Romualda i jego sposób organizowania wspólnot uczniów, którzy zaczęli gromadzić się wokół niego jako sławnego mistrza życia monastycznego. Zawsze życie swych synów duchowych osadzał na fundamencie „Reguły” św. Benedykta, proponując różne modele życia – od cenobickiego po eremickie przy całej mozaice form pośrednich.

Wydaje się, że zwłaszcza jedna z form życia eremickiego praktykowanego w początkach ruchu monastycznego była szczególnie bliska doświadczeniu św. Romualda. Chodzi o tak zwaną laurę. Ten typ monastycyzmu powstał w IV wieku w Palestynie. Podstawowa różnica między laurą a bardzie znanymi koloniami anachoretów w Egipcie polegała na zachowywaniu ścisłej jedności przez pustelników, którzy ją tworzyli ( podleganie wspólnym regułom, posłuszeństwo ihumenowi – przełożonemu wspólnoty, w soboty i niedziele praktykowanie życia wspólnego, wstępna formacja zależna od laury). Zabudowania laury składały się z kościoła, który wraz z różnymi pomieszczeniami gospodarczymi stał w centrum i otaczających go eremów. Elementy tworzące laurę powtarzały się w różnych kombinacjach we wszystkich fundacjach św. Romualda, a w Świętym Eremie w Camaldoli i innych pustelniach kamedulskich do dziś zachował się jej układ architektoniczny.

Krzyżowanie różnych kierunków duchowych monastycyzmu uwidacznia się wyraźnie w ostatnim dziele św. Romualda. W Apeninach, na terenie otrzymanym od hrabiego Maldoli (Campo di Maldoli – Camaldoli) powstał Erem Najświętszego Zbawiciela, a w pobliżu hospicjum obsługiwane przez wspólnotę z kapłanem, które później przekształciło się w Klasztor Fonte Bono. Mnisi ze wspólnoty cenobickiej mieli zapewnić pustelnikom utrzymanie oraz służyć pielgrzymom i ubogim. Erem i Klasztor tworzą do dziś jedną wspólnotę.

Święty Romuald należał do największych eremitów X wieku. Jego rady szukali prości ludzie i możni tego świata. Poddawano pod jego kierownictwo wiele opactw i oddawano ziemie, by mógł zakładać klasztory i pustelnie dla swoich uczniów. Jak zaświadcza św. Piotr Damiani, św. Romuald zakładał również klasztory żeńskie.

Ojciec Kamedułów zmarł 19 czerwca 1027 roku w Val di Castro. Zachowało się zaledwie kilka jego wskazówek spisanych przez uczniów, z których najdłuższą jest tzw. Mała Reguła Mistrza Romualda zanotowana w „Żywocie 5 Braci Męczenników”: „Przebywaj w celi jakby w raju; odrzuć poza siebie i usuń z pamięci cały świat, baczną uwagę zwracaj na swe myśli, jak rybak na ryby. Jedyna droga jest w psalmach. Nie porzucaj jej! Jeśli nie potrafisz wszystkiego, gdyż przybyłeś z gorliwością nowicjusza, usiłuj raz w tym, raz w innym miejscu śpiewać psalmy w duchu i pojmować umysłem, a gdy podczas czytania zaczniesz ulegać roztargnieniu, nie ustawaj, lecz usiłuj poprawić to przez zrozumienie. Przede wszystkim staw się w obecności Bożej z bojaźnią, z drżeniem, jak ktoś, kto stoi w obliczu władcy. Wyniszcz się całkiem i zadowolony z łaski bożej siedź jak pisklę, które, jeśli matka mu nie da, bezradne jest i nie ma nic do jedzenia” (rozdz. 32).

 

W Polsce Mniszki Kamedułki obecne są od 1948 roku. Posiadają 2 klasztory: w Złoczewie k/Sieradza i Tyszowcach k/Zamościa. Są zakonem kontemplacyjnym o klauzurze papieskiej. Poszczególne wspólnoty mogą prowadzić życie bardziej cenobickie lub pustelnicze, podobnie jak poszczególne siostry, które od podstawowej formy życia mogą za zgodą przełożonych przechodzić do życia bardziej pustelniczego lub bardziej aktywnej posługi zwłaszcza wobec przybywających do klasztoru gości.

We wrześniu 1997 roku powstał w Tyszowcach Klasztor Mniszek Kamedułek. Siostry, które przyjechały na tę Fundację ze Wspólnoty Złoczewskiej.